तत्त्वग्रामोपायसिद्धं परतत्त्वस्वरूपकम् । शारीरोपनिषद्वेद्यं श्रीरामब्रह्म मे गतिः ॥ ॐ सह नाववतु । सह नौ भुनक्तु । सह वीर्यं करवावहै । तेजस्वि नावधीतमस्तु । मा विद्विषावहै ॥ ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥ ॐ अथातः पृथिव्यादिमहाभूतानां समवायं शरीरम् । यत्कठिनं सा पृथिवी यद्द्रवं तदापो यदुष्णं तत्तेजो यत्संचरति स वायुर्यत्सुषिअरं तदाकाशम् श्रोत्रादीनि ज्ञानेन्द्रियाणि । श्रोत्रमाकाशे वायौ त्वगग्नौ चक्षुरप्सु जिह्वा पृथिव्यां घ्राणमिति । एवमिन्द्रियाणां यथाक्रमेण शब्दस्पर्शरूपरसगन्धाश्चैते विषयाः पृथिव्यादिमहाभूतेषु क्रमेणोत्पन्नाः । वाक्पाणिपादपायूपस्थाख्यानि कर्मेन्द्रियाणि । तेषां क्रमेण वचनादानगमनविसर्गानन्दश्चैते विषयाः पृथिव्यादिमहाभूतेषु क्रमेणोत्पनाः । मनोबुद्धिरहङ्कारश्चित्तमत्यन्तःकरणचतुष्टयम् । तेषां क्रमेण सङ्कल्पविकल्पाध्यवसायाभिमानावधारणास्वरूपश्चैते विषयाः । मनःस्थानं गलान्तं बुद्धेर्वदनमहङ्कारस्य हृदयं चित्तस्य नाभिरिति । अस्थिचर्मनाडीरोममांसाश्चेति पृथिव्यंशाः । मूत्रश्लेष्मरक्तशुक्रस्वेदा अबंशाः । क्षुत्तृष्णालस्यमोहमैथुनान्यग्नेः । प्रचारणविलेखनस्थूलाक्ष्युन्मेषनिमेषादि वायोः । कामक्रोधलोभमोहभयान्याकाशस्य । शब्दस्पर्शरूपरसगन्धाः पृथिवीगुणाः । शब्दस्पर्शरूपरसाश्चापां गुणाः । शब्दस्पर्शरूपाण्यग्निगुणाः । शब्दस्पर्षाविति वायुगुणौ । शब्द एक आकाशस्य । सात्त्विकराजसतामसलक्षणानि त्रयो गुणाः ॥ अहिंसा सत्यमस्तेयब्रह्मचर्यापरिग्रहाः । अक्रोधो गुरुशुश्रुषा शौचं सन्तोष आर्जवम् ॥ १॥ अमानित्वमदम्भित्वमास्तिकत्वमहिंस्रता । एते सर्वे गुणा ज्ञेयाः सात्त्विकस्य विशेषतः ॥ २॥ अहं कर्ताऽस्म्यहं भोक्ताऽस्म्यहं वक्ताऽभिमानवान् । एते गुणा राजसस्य प्रोच्यन्ते ब्रह्मवित्तमैः ॥ ३॥ निद्रालस्ये मोहरागौ मैथुनं चौर्यमेव च । एते गुणस्तामसस्य प्रोच्यन्ते ब्रह्मवादिभिः ॥ ४॥ ऊर्ध्वे सात्विको मध्ये रजसोऽधस्तामस इति । सत्यज्ञानं सात्त्विकम् । धर्मज्ञानं राजसम् । तिमिरान्धं तामसमिति । जाग्रत्स्वप्नसुषुप्तितुरीयमिति चतुर्विधा अवस्थाः । ज्ञानेन्द्रियकर्मेन्द्रियान्तःकरणचतुष्टयं चतुर्दशकरणयुक्तं जाग्रत् । अन्तःकरणचतुष्टयैरेव संयुक्तः स्वप्नः । चित्तैककरणा सुषुप्तिः । केवलजीवयुक्तमेव तुरीयमिति । उन्मीलितनिमीलितमध्यस्थजीवपरमात्मनोर्मध्ये जीवात्मा क्षेत्रज्ञ इति विज्ञायते ॥ बुद्धिकर्मेन्द्रियप्राणपञ्चकैर्मनसा धिया । शरीरं सप्तदशभिः सूक्ष्मं तल्लिङ्गमुच्यते ॥ ५॥ मनो बुद्धिरहङ्कारः खानिलाग्निजलानि भूः । एताः प्रकृतयस्त्वष्टौ विकाराः षोडशापरे ॥ ६॥ श्रोत्रं त्वक्चक्षुषी जिह्वा घ्राणं चैव तु पञ्चमम् । पायूपस्थौ करौ पादौ वाक्चैव दशमी मता ॥ ७॥ शब्दः स्पर्शश्च रूपं च रसो गन्धस्तथैव च । त्रयोविंशतिरेतानि तत्त्वानि प्रकृतानि तु । चतुर्विंशतिरव्यक्तं प्रधानं पुरुषः परः ॥ ८॥ इत्युपनिषत् ॥ ॐ सह नाववतु । सह नौ भुनक्तु । सह वीर्यं करवावहै । तेजस्वि नावधीतमस्तु । मा विद्विषावहै ॥ ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥ ॥ इति कृष्णयजुर्वेदीय शारीरकोपनिषत्समाप्ता ॥
Om ! May He protect us both together; may He nourish us both together; May we work conjointly with great energy, May our study be vigorous and effective; May we not mutually dispute (or may we not hate any). Om ! Let there be Peace in me ! Let there be Peace in my environment ! Let there be Peace in the forces that act on me ! Then, the body is a combination of the five elements like earth. What is hard is earth, what is liquid is water, what is hot is fire, what moves is air, what is porous is space. The organs of sense are ear etc.: the ear is in the sky (space), the sense of touch (skin) is in the air, the eye in the fire, tongue in water, smell in earth. Thus for the senses sound etc., are the objects. The organs of action are: tongue, hands, feet, arms and genitals. Their objects are: speech, catching, walking, voiding and joy. These have arisen from earth etc., respectively. Mind, Intellect, Egoism and Self-conscious mind are the four inner senses. Their scopes are volition and doubt, determination, affection, decision. The mind is at the tip of the neck, intellect at the face, egoism at the heart, self-conscious mind at the navel. Bone, skin, nerves, hair, flesh are parts of earth; urine, phlegm, blood, semen are of water; hunger, thirst, laziness, delusion and sex of fire; circulation, bursting, movement of the eye etc., of air; lust, anger, greed, delusion and fear are of ether. Earth’s attributes are Sound, Touch, Form, Taste and Smell; of water: sound, touch, form and taste; of fire are: sound, touch and form; of air: sound and touch; of ether: sound only. Non-violence, truth, non-theft, continence and non-possession, absence of anger, service to elders, cleanliness, contentment and honesty, non-conceit, candour, faith and non-injury – are the qualities (effects) of Sattva. I am the doer, enjoyer, speaker, am conceited – these are of Rajas. Sleep, laziness, delusion, attachment, sex and theft – these are of Tamas. The person of Sattva is above, of Rajas is in the middle and of Tamas, low. Right knowledge is Sattvika; of rituals, Rajasa; blindness, Tamasa. First the waking state rests on the five organs of sense, the five of action and the four inner senses (being active). Dream depends on the four inner senses only; dreamless sleep has only mind as active instrument; the fourth state has only the soul (active). The knower is the empirical self, other than the supreme, stationed between awareness (of object) and indifference (to them). The five organs of sense and action with the five vital airs, the mind and intellect, go to make the Lingasarira. Mind, intellect, self-conscious principle, earth etc., are the eight Prakritis. There are sixteen others; the transformations of ear, skin, eyes, tongue, and nose; arms, genitals, hands, feet, vocal organ; sound, touch, form, taste and smell. The twenty-three are the Tattvas (eternal verities) relating to Prakriti. The twenty-fourth is the Avyakta, the chief (Tattva). That which completes the group as the twenty-fifth is the Purusha (Self). Om ! May He protect us both together; may He nourish us both together; May we work conjointly with great energy, May our study be vigorous and effective; May we not mutually dispute (or may we not hate any). Om ! Let there be Peace in me ! Let there be Peace in my environment ! Let there be Peace in the forces that act on me ! Here ends the Sariraka Upanishad belonging to the Krishna-Yajur-Veda
tattvagrāmopāyasiddhaṃ paratattvasvarūpakam । śārīropaniṣadvedyaṃ śrīrāmabrahma me gatiḥ ॥ oṃ saha nāvavatu । saha nau bhunaktu । saha vīryaṃ karavāvahai । tejasvi nāvadhītamastu । mā vidviṣāvahai ॥ oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ॥ oṃ athātaḥ pṛthivyādimahābhūtānāṃ samavāyaṃ śarīram । yatkaṭhinaṃ sā pṛthivī yaddravaṃ tadāpo yaduṣṇaṃ tattejo yatsaṃcarati sa vāyuryatsuṣiaraṃ tadākāśam śrotrādīni jñānendriyāṇi । śrotramākāśe vāyau tvagagnau cakṣurapsu jihvā pṛthivyāṃ ghrāṇamiti । evamindriyāṇāṃ yathākrameṇa śabdasparśarūparasagandhāścaite viṣayāḥ pṛthivyādimahābhūteṣu krameṇotpannāḥ । vākpāṇipādapāyūpasthākhyāni karmendriyāṇi । teṣāṃ krameṇa vacanādānagamanavisargānandaścaite viṣayāḥ pṛthivyādimahābhūteṣu krameṇotpanāḥ । manobuddhirahaṅkāraścittamatyantaḥkaraṇacatuṣṭayam । teṣāṃ krameṇa saṅkalpavikalpādhyavasāyābhimānāvadhāraṇāsvarūpaścaite viṣayāḥ । manaḥsthānaṃ galāntaṃ buddhervadanamahaṅkārasya hṛdayaṃ cittasya nābhiriti । asthicarmanāḍīromamāṃsāśceti pṛthivyaṃśāḥ । mūtraśleṣmaraktaśukrasvedā abaṃśāḥ । kṣuttṛṣṇālasyamohamaithunānyagneḥ । pracāraṇavilekhanasthūlākṣyunmeṣanimeṣādi vāyoḥ । kāmakrodhalobhamohabhayānyākāśasya । śabdasparśarūparasagandhāḥ pṛthivīguṇāḥ । śabdasparśarūparasāścāpāṃ guṇāḥ । śabdasparśarūpāṇyagniguṇāḥ । śabdasparṣāviti vāyuguṇau । śabda eka ākāśasya । sāttvikarājasatāmasalakṣaṇāni trayo guṇāḥ ॥ ahiṃsā satyamasteyabrahmacaryāparigrahāḥ । akrodho guruśuśruṣā śaucaṃ santoṣa ārjavam ॥ 1॥ amānitvamadambhitvamāstikatvamahiṃsratā । ete sarve guṇā jñeyāḥ sāttvikasya viśeṣataḥ ॥ 2॥ ahaṃ kartā'smyahaṃ bhoktā'smyahaṃ vaktā'bhimānavān । ete guṇā rājasasya procyante brahmavittamaiḥ ॥ 3॥ nidrālasye moharāgau maithunaṃ cauryameva ca । ete guṇastāmasasya procyante brahmavādibhiḥ ॥ 4॥ ūrdhve sātviko madhye rajaso'dhastāmasa iti । satyajñānaṃ sāttvikam । dharmajñānaṃ rājasam । timirāndhaṃ tāmasamiti । jāgratsvapnasuṣuptiturīyamiti caturvidhā avasthāḥ । jñānendriyakarmendriyāntaḥkaraṇacatuṣṭayaṃ caturdaśakaraṇayuktaṃ jāgrat । antaḥkaraṇacatuṣṭayaireva saṃyuktaḥ svapnaḥ । cittaikakaraṇā suṣuptiḥ । kevalajīvayuktameva turīyamiti । unmīlitanimīlitamadhyasthajīvaparamātmanormadhye jīvātmā kṣetrajña iti vijñāyate ॥ buddhikarmendriyaprāṇapañcakairmanasā dhiyā । śarīraṃ saptadaśabhiḥ sūkṣmaṃ talliṅgamucyate ॥ 5॥ mano buddhirahaṅkāraḥ khānilāgnijalāni bhūḥ । etāḥ prakṛtayastvaṣṭau vikārāḥ ṣoḍaśāpare ॥ 6॥ śrotraṃ tvakcakṣuṣī jihvā ghrāṇaṃ caiva tu pañcamam । pāyūpasthau karau pādau vākcaiva daśamī matā ॥ 7॥ śabdaḥ sparśaśca rūpaṃ ca raso gandhastathaiva ca । trayoviṃśatiretāni tattvāni prakṛtāni tu । caturviṃśatiravyaktaṃ pradhānaṃ puruṣaḥ paraḥ ॥ 8॥ ityupaniṣat ॥ oṃ saha nāvavatu । saha nau bhunaktu । saha vīryaṃ karavāvahai । tejasvi nāvadhītamastu । mā vidviṣāvahai ॥ oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ॥ ॥ iti kṛṣṇayajurvedīya śārīrakopaniṣatsamāptā ॥