यन्मौनव्याख्यया मौनिपटलं क्षणमात्रतः । महामौनपदं याति स हि मे परमा गतिः ॥ ॐ सह नाववतु । सह नौ भुनक्तु । सह वीर्यं करवावहै । तेजस्विनावधीतमस्तु मा विद्विषावहै ॥ ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥ ॐ ब्रह्मावर्ते महाभाण्डीरवटमूले महासत्राय समेता महर्षयः शौनकादयस्ते ह समित्पाणयस्तत्त्वजिज्ञासवो मार्कण्डेयं चिर~जीविनमुपसमेत्य पप्रच्छुः केन त्वं चिरं जीवसि केन वानन्दमनुभवसीति । परमरहस्यशिव- तत्त्वज्ञानेनेति स होवाच । किं तत्परमरहस्यशिवतत्त्वज्ञानम् । तत्र को देवः । के मन्त्राः । को जपः । का मुद्रा । का निष्ठा । किं तज्ज्ञानसाधनम् । कः परिकरः । को बलिः । कः कालः । किं तत्स्थानमिति । स होवाच । येन दक्षिणामुखः शिवोऽपरोक्षीकृतो भवति तत्परमरहस्यशिवतत्त्वज्ञानम् । यः सर्वोपरमे काले सर्वानात्मन्युपसंहृत्य स्वात्मानन्दसुखे मोदते प्रकाशते वा स देवः । अत्रैते मन्त्ररहस्यश्लोका भवन्ति । मेधा दक्षिणामूर्तिमन्त्रस्य ब्रह्मा ऋषिः । गायत्री छन्दः । देवता दक्षिणास्यः । मन्त्रेणाङ्गन्यासः । ॐ आदौ नम उच्चार्य ततो भगवते पदम् । दक्षिणेति पदं पश्चान्मूर्तये पदमुद्धरेत् ॥ १॥ अस्मच्छब्दं चतुर्थ्यन्तं मेधां प्रज्ञां पदं वदेत् । समुच्चार्य ततो वायुबीजं च्छं च ततः पठेत् । अग्निजायां ततस्त्वेष चतुर्विंशाक्षरो मनुः ॥ २॥ ध्यानम् ॥ स्फटिकरजतवर्णं मौक्तिकीमक्षमाला- ममृतकलशविद्यां ज्ञानमुद्रां कराग्रे । दधतमुरगकक्ष्यं चन्द्रचूडं त्रिनेत्रं विधृतविविधभूषं दक्षिणामूर्तिमीडे ॥ ३॥ मन्त्रेण न्यासः । आदौ वेदादिमुच्चार्य स्वराद्यं सविसर्गकम् । पञ्चार्णं तत उद्धृत्य अन्तरं सविसर्गकम् । अन्ते समुद्धरेत्तारं मनुरेष नवाक्षरः ॥ ४॥ मुद्रां भद्रार्थदात्रीं स परशुहरिणं बाहुभिर्बाहुमेकं जान्वासक्तं दधानो भुजगबिलसमाबद्धकक्ष्यो वटाधः । आसीनश्चन्द्रखण्डप्रतिघटितजटाक्षीरगौरस्त्रिनेत्रो दद्यादाद्यः शुकाद्यैर्मुनिभिरभिवृतो भावशुद्धिं भवो नः ॥ ५॥ मन्त्रेण न्यासः ब्रह्मर्षिन्यासः - तारं ब्रूंनम उच्चार्य मायां वाग्भवमेव च । दक्षिणापदमुच्चार्य ततः स्यान्मूर्तये पदम् ॥ ६॥ ज्ञानं देहि पदं पश्चाद्वह्निजायां ततो न्यसेत् । मनुरष्टादशार्णोऽयं सर्वमन्त्रेषु गोपितः ॥ ७॥ भस्मव्यापाण्डुरङ्गः शशिशकलधरो ज्ञानमृद्राक्षमाला- वीणापुस्तैर्विराजत्करकमलधरो योगपट्टाभिरामः । व्याख्यापीठे निषण्णो मुनिवरनिकरैः सेव्यमानः प्रसन्नः सव्यालः कृत्तिवासाः सततमवतु नो दक्षिणामूर्तिरीशः ॥ ८॥ मन्त्रेण न्यासः । ब्रह्मर्षिन्यासः । तारं परं रमाबीजं वदेत्सांबशिवाय च । तुभ्यं चानलजायां मनुर्द्वादशवर्णकः ॥ ९॥ वीणां करैः पुस्तकमक्षमालां बिभ्राणमभ्राभगलं वराढ्यम् । फणीन्द्रकक्ष्यं मुनिभिः शुकाद्यैः सेव्यं वटाधः कृतनीडमीडे ॥ १०॥ विष्णू ऋषिरनुष्टुप् छन्दः । देवता दक्षिणास्यः । मन्त्रेण न्यासः । तारं नमो भगवते तुभ्यं वटपदं ततः । मूलेति पदमुच्चार्य वासिने पदमुद्धरेत् ॥ ११॥ प्रज्ञामेधापदं पश्चादादिसिद्धिं ततो वदेत् । दायिने पदमुच्चार्य मायिने नम उद्धरेत् ॥ १२॥ वागीशाय ततः पश्चान्महाज्ञानपदं ततः । वह्निजायां ततस्त्वेष द्वात्रिंशद्वर्णको मनुः । आनुष्टुभो मन्त्रराजः सर्वमन्त्रोत्तमोतमः ॥ १३॥ ध्यानम् । मुद्रापुस्तकवह्निनागविलसद्बाहुं प्रसन्नाननं मुक्ताहारविभूषणं शशिकलाभास्वत्किरीटोज्ज्वलम् । अज्ञानापहमादिमादिमगिरामर्थं भवानीपतिं न्यग्रोधान्तनिवासिनं परगुरुं ध्यायाम्यभीष्टाप्तये ॥ १४॥ मौनमुद्रा । सोऽहमिति यावदास्थितिः सनिष्ठा भवति । तदभेदेन मन्त्राम्रेडनं ज्ञानसाधनम् । चित्ते तदेकतानता परिकरः । अङ्गचेष्टार्पणं बलिः । त्रीणि धामानि कालः । द्वादशान्तपदं स्थानमिति । ते ह पुनः श्रद्दधानास्तं प्रत्यूचुः । कथं वाऽस्योदयः । किं स्वरूपम् । को वाऽस्योपासक इति । स होवाच । वैराग्यतैलसंपूर्णे भक्तिवर्तिसमन्विते । प्रबोधपूर्णपात्रे तु ज्ञप्तिदीपं विलोकयेत् ॥ १५॥ मोहान्धकारे निःसारे उदेति स्वयमेव हि । वैराग्यमरणिं कृत्वा ज्ञानं कृत्वोत्तरारणिम् ॥ १६॥ गाढतामिस्रसंशान्त्यै गूढमर्थं निवेदयेत् । मोहभानुजसंक्रान्तं विवेकाख्यं मृकण्डुजम् ॥ १७॥ तत्त्वाविचारपाशेन बद्धं द्वैतभयातुरम् । उज्जीवयन्निजानन्दे स्वस्वरूपेण संस्थितः ॥ १८॥ शेमुषी दक्षिणा प्रोक्ता सा यस्याभीक्षणे मुखम् । दक्षिणाभिमुखः प्रोक्तः शिवोऽसौ ब्रह्मवादिभिः ॥ १९॥ सर्गादिकाले भगवान्विरिञ्चि- रुपास्यैनं सर्गसामर्थ्यमाप्य । तुतोष चित्ते वाञ्छितार्थांश्च लब्ध्वा धन्यः सोपास्योपासको भवति धाता ॥ २०॥ य इमां परमरहस्यशिवतत्त्वविद्यामधीते स सर्वपापेभ्यो मुक्तो भवति । य एवं वेद स कैवल्यमनुभवतीत्युपनिषत् ॥ ॐ सह नाववतु । सह नौ भुनक्तु । सह वीर्यं करवावहै । तेजस्विनावधीतमस्तु मा विद्विषावहै ॥ ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥ इति दक्षिणामूर्त्युपनिषत्समाप्ता ॥
Om ! May He protect us both together; may He nourish us both together; May we work conjointly with great energy, May our study be vigorous and effective; May we not mutually dispute (or may we not hate any). Om ! Let there be Peace in me ! Let there be Peace in my environment ! Let there be Peace in the forces that act on me ! Om. In Brahma Vartha (Land of Brahma), under a banyan tree called Maha Bandira, many sages including Sounaka had assembled to perform a Sathra fire sacrifice. They approached sage Markandeya wearing samiths (dried twigs of banyan tree) as gloves and asked him, “How do you manage to be a Chiram Jeevi (One who does not have death) and how are you always in the happy state?" 1 He replied, “This is because of the knowledge of the most secret philosophy of Shiva. This very secret Shiva philosophy by which Shiva who is the Dakshinamurthy, becomes some thing which is not visible to others. He is that God who at the time of final deluge, who keeps every thing else within himself and shines because of the pleasure of his own spirit. The secret mantras about him are as follows: Brahma is the sage, the meter is Gayathri and the god is Dakshinamurhy for this mantra. First Mantra of 24 letters: After telling “om”, tell “Namo” and then “Bhagavathe Dakshinamurthaye”, then the fourth form of “asmad” viz “Mahyam”, then “medham Pragnam”, then the root of wind “ya”, added with “chcha”, followed by the name of wife of fire God “swaha”. This is the mantra with 24 letters. That is “Om Namo Bhagwathe Dakshinamurthaye Mahyam, Medham Pragnam Prayacha Swaha!” 2 Then Dhyanam (thinking abut the form in the mind, when mantra is chanted). I salute him who is white like a crystal, who holds in his hands, a chain of pearl beads, the pot of nectar which is the form of knowledge, and the mudhra (symbol) of wisdom, who ties himself with a snake, who wears the moon on his head and who wears different type of ornaments. 3 Second Mantra of nine letters: First Say “Om”, then the first vowel with the visarga and in the end ell Panchakshari with visarga in the end, and this gives the Navakshari mantra (nine letters mantra). That is “Om Aam Aa Sivaya Nama Om!” 4 Then Dhyanam. Let the three eyed god who does only good, who has in his three hands, the sign of protection, deer and axe in three hands and fourth hand kept on his knee, who has tied a snake on his body, who shines white like milk, who sits below a banyan tree and who is surrounded by sages like Shuka, gives us pure thoughts. 5 Slokas 6 is not available. Third Mantra: Add Broom Nama, Maya Bheeja, Vagbhava Bheeja, Dakshinamurthaye and Jnanam dehi Swaha to Om. The mantra would be “Om Broom, Namo Hreem Im Dakshinamurthaye Jnanam Dehi Swaha!” 7 Then Dhyanam: Let the God Dakshinamurthy, who has a white body due to application of holy ash, who wears the crescent moon on his head, who holds in his hands, Jnana mudra (symbol of wisdom), beaded chain, Veena and books, who wears all ornaments, who wears the elephant hide, who resembles the meditating Rama, who sits on the throne of explanation and who is being served by great sages protect us always. 8 We have to see that lamp of wisdom, which burns with renunciation as oil, devotion as wick and which shines in the full vessel of wake up state. 9 In the beginning of creation, Lord Brahma prayed this Dakshinamurthy, and obtained the capacity of creating beings and became very happy. He became blessed after getting what he desired. That Brahma therefore has become a devotee as well as somebody who deserves our devotion. 10 The one who reads this philosophy of Shiva with understanding, would get rid of all his sins. The ones who know this truly will attain salvation. 11 Om ! May He protect us both together; may He nourish us both together; May we work conjointly with great energy, May our study be vigorous and effective; May we not mutually dispute (or may we not hate any). Om ! Let there be Peace in me ! Let there be Peace in my environment ! Let there be Peace in the forces that act on me ! Here ends the Dakshinamurti Upanishad belonging to the Krishna-Yajur-Veda.
yanmaunavyākhyayā maunipaṭalaṃ kṣaṇamātrataḥ । mahāmaunapadaṃ yāti sa hi me paramā gatiḥ ॥ oṃ saha nāvavatu । saha nau bhunaktu । saha vīryaṃ karavāvahai । tejasvināvadhītamastu mā vidviṣāvahai ॥ oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ॥ oṃ brahmāvarte mahābhāṇḍīravaṭamūle mahāsatrāya sametā maharṣayaḥ śaunakādayaste ha samitpāṇayastattvajijñāsavo mārkaṇḍeyaṃ cira~jīvinamupasametya papracchuḥ kena tvaṃ ciraṃ jīvasi kena vānandamanubhavasīti । paramarahasyaśiva- tattvajñāneneti sa hovāca । kiṃ tatparamarahasyaśivatattvajñānam । tatra ko devaḥ । ke mantrāḥ । ko japaḥ । kā mudrā । kā niṣṭhā । kiṃ tajjñānasādhanam । kaḥ parikaraḥ । ko baliḥ । kaḥ kālaḥ । kiṃ tatsthānamiti । sa hovāca । yena dakṣiṇāmukhaḥ śivo'parokṣīkṛto bhavati tatparamarahasyaśivatattvajñānam । yaḥ sarvoparame kāle sarvānātmanyupasaṃhṛtya svātmānandasukhe modate prakāśate vā sa devaḥ । atraite mantrarahasyaślokā bhavanti । medhā dakṣiṇāmūrtimantrasya brahmā ṛṣiḥ । gāyatrī chandaḥ । devatā dakṣiṇāsyaḥ । mantreṇāṅganyāsaḥ । oṃ ādau nama uccārya tato bhagavate padam । dakṣiṇeti padaṃ paścānmūrtaye padamuddharet ॥ 1॥ asmacchabdaṃ caturthyantaṃ medhāṃ prajñāṃ padaṃ vadet । samuccārya tato vāyubījaṃ cchaṃ ca tataḥ paṭhet । agnijāyāṃ tatastveṣa caturviṃśākṣaro manuḥ ॥ 2॥ dhyānam ॥ sphaṭikarajatavarṇaṃ mauktikīmakṣamālā- mamṛtakalaśavidyāṃ jñānamudrāṃ karāgre । dadhatamuragakakṣyaṃ candracūḍaṃ trinetraṃ vidhṛtavividhabhūṣaṃ dakṣiṇāmūrtimīḍe ॥ 3॥ mantreṇa nyāsaḥ । ādau vedādimuccārya svarādyaṃ savisargakam । pañcārṇaṃ tata uddhṛtya antaraṃ savisargakam । ante samuddharettāraṃ manureṣa navākṣaraḥ ॥ 4॥ mudrāṃ bhadrārthadātrīṃ sa paraśuhariṇaṃ bāhubhirbāhumekaṃ jānvāsaktaṃ dadhāno bhujagabilasamābaddhakakṣyo vaṭādhaḥ । āsīnaścandrakhaṇḍapratighaṭitajaṭākṣīragaurastrinetro dadyādādyaḥ śukādyairmunibhirabhivṛto bhāvaśuddhiṃ bhavo naḥ ॥ 5॥ mantreṇa nyāsaḥ brahmarṣinyāsaḥ - tāraṃ brūṃnama uccārya māyāṃ vāgbhavameva ca । dakṣiṇāpadamuccārya tataḥ syānmūrtaye padam ॥ 6॥ jñānaṃ dehi padaṃ paścādvahnijāyāṃ tato nyaset । manuraṣṭādaśārṇo'yaṃ sarvamantreṣu gopitaḥ ॥ 7॥ bhasmavyāpāṇḍuraṅgaḥ śaśiśakaladharo jñānamṛdrākṣamālā- vīṇāpustairvirājatkarakamaladharo yogapaṭṭābhirāmaḥ । vyākhyāpīṭhe niṣaṇṇo munivaranikaraiḥ sevyamānaḥ prasannaḥ savyālaḥ kṛttivāsāḥ satatamavatu no dakṣiṇāmūrtirīśaḥ ॥ 8॥ mantreṇa nyāsaḥ । brahmarṣinyāsaḥ । tāraṃ paraṃ ramābījaṃ vadetsāṃbaśivāya ca । tubhyaṃ cānalajāyāṃ manurdvādaśavarṇakaḥ ॥ 9॥ vīṇāṃ karaiḥ pustakamakṣamālāṃ bibhrāṇamabhrābhagalaṃ varāḍhyam । phaṇīndrakakṣyaṃ munibhiḥ śukādyaiḥ sevyaṃ vaṭādhaḥ kṛtanīḍamīḍe ॥ 10॥ viṣṇū ṛṣiranuṣṭup chandaḥ । devatā dakṣiṇāsyaḥ । mantreṇa nyāsaḥ । tāraṃ namo bhagavate tubhyaṃ vaṭapadaṃ tataḥ । mūleti padamuccārya vāsine padamuddharet ॥ 11॥ prajñāmedhāpadaṃ paścādādisiddhiṃ tato vadet । dāyine padamuccārya māyine nama uddharet ॥ 12॥ vāgīśāya tataḥ paścānmahājñānapadaṃ tataḥ । vahnijāyāṃ tatastveṣa dvātriṃśadvarṇako manuḥ । ānuṣṭubho mantrarājaḥ sarvamantrottamotamaḥ ॥ 13॥ dhyānam । mudrāpustakavahnināgavilasadbāhuṃ prasannānanaṃ muktāhāravibhūṣaṇaṃ śaśikalābhāsvatkirīṭojjvalam । ajñānāpahamādimādimagirāmarthaṃ bhavānīpatiṃ nyagrodhāntanivāsinaṃ paraguruṃ dhyāyāmyabhīṣṭāptaye ॥ 14॥ maunamudrā । so'hamiti yāvadāsthitiḥ saniṣṭhā bhavati । tadabhedena mantrāmreḍanaṃ jñānasādhanam । citte tadekatānatā parikaraḥ । aṅgaceṣṭārpaṇaṃ baliḥ । trīṇi dhāmāni kālaḥ । dvādaśāntapadaṃ sthānamiti । te ha punaḥ śraddadhānāstaṃ pratyūcuḥ । kathaṃ vā'syodayaḥ । kiṃ svarūpam । ko vā'syopāsaka iti । sa hovāca । vairāgyatailasaṃpūrṇe bhaktivartisamanvite । prabodhapūrṇapātre tu jñaptidīpaṃ vilokayet ॥ 15॥ mohāndhakāre niḥsāre udeti svayameva hi । vairāgyamaraṇiṃ kṛtvā jñānaṃ kṛtvottarāraṇim ॥ 16॥ gāḍhatāmisrasaṃśāntyai gūḍhamarthaṃ nivedayet । mohabhānujasaṃkrāntaṃ vivekākhyaṃ mṛkaṇḍujam ॥ 17॥ tattvāvicārapāśena baddhaṃ dvaitabhayāturam । ujjīvayannijānande svasvarūpeṇa saṃsthitaḥ ॥ 18॥ śemuṣī dakṣiṇā proktā sā yasyābhīkṣaṇe mukham । dakṣiṇābhimukhaḥ proktaḥ śivo'sau brahmavādibhiḥ ॥ 19॥ sargādikāle bhagavānviriñci- rupāsyainaṃ sargasāmarthyamāpya । tutoṣa citte vāñchitārthāṃśca labdhvā dhanyaḥ sopāsyopāsako bhavati dhātā ॥ 20॥ ya imāṃ paramarahasyaśivatattvavidyāmadhīte sa sarvapāpebhyo mukto bhavati । ya evaṃ veda sa kaivalyamanubhavatītyupaniṣat ॥ oṃ saha nāvavatu । saha nau bhunaktu । saha vīryaṃ karavāvahai । tejasvināvadhītamastu mā vidviṣāvahai ॥ oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ॥ iti dakṣiṇāmūrtyupaniṣatsamāptā ॥